Vincent Karremans behaalt immens aantal voorkeursstemmen; moet hij daarvoor Dilan Yesilgöz bedanken?

De uitslagen leren één ding: binnen de VVD trok Vincent Karremans uitzonderlijk veel voorkeursstemmen kiezers zetten dus bewust zijn naam aan, in plaats van “gewoon” de lijsttrekker te volgen. In het Nederlandse systeem kies je immers altijd een persoon van een lijst; dat heet een voorkeurstem. Het totaal aan persoonsstemmen wordt vervolgens samengevoegd tot de partijuitslag, maar opvallend hoge voorkeurspieken verraden wie het publiek zélf naar voren schuift.

Uitleg 1: Karremans als merk. De voormalige Rotterdamse wethouder profileert zich al jaren als energieke doener met mediaskills. In talkshows als Vandaag Inside bewoog hij soepel mee met het tempo aan tafel en zette hij heldere one-liners neer (“totaal ongeloofwaardig dat de VVD met GroenLinks PvdA in zee zou gaan”, was een van zijn vaste punten). Zulke tv-momenten leveren naamsbekendheid én “direct-stemmen” op, zeker bij zwevende VVD’ers die op zoek zijn naar iemand met pit.

Uitleg 2: de Yesilgöz-factor. De pech voor Dilan Yesilgöz: in aanloop naar de stembus klonken veel twijfels over haar leiderschap en richting. Zelfs bij Vandaag Inside werd het hardop gezegd: “De mensen willen Dilan Yeşilgöz niet!” Wie twijfelt aan de lijsttrekker, zoekt binnen de lijst naar een alternatief en viel dit keer massaal op Karremans. Zo’n anti lijsttrekker effect vergroot de voorkeursberg van een populaire nummer-twee of nummer-drie.

Karremans combineert een herkenbaar verhaal (ondernemer, Rotterdam, “handen uit de mouwen”) met zichtbaarheid in landelijke media én een duidelijke positionering op economisch-liberale thema’s. Commentatoren typeren hem inmiddels als rijzende ster binnen de VVD – precies het soort profiel waar twijfelende liberalen op inprikken als ze niet warm lopen voor de koers van de partijtop.

Hoge voorkeurspieken hebben drie consequenties:

Interne macht: wie zelfstandig veel stemmen meeneemt, telt in fractie en partijstrategieën zwaarder mee. Leden en lokale afdelingen zien zo iemand als een stemmenmachine die campagne duurzaam kan dragen.

Publieke positie: media boeken je sneller als gezicht de bekendheidsbonus versterkt zichzelf. Dat was de afgelopen maanden al zichtbaar.

Koersdruk op de top: als kiezers massaal langs de lijsttrekker heen stemmen, is dat signaalpolitiek. Het zegt: deze stijl/koers spreekt wél aan; luister daarnaar.

Het eerlijke antwoord: beide. De valwind voor Yesilgöz twijfels over richting en leiding duwde kiezers van de lijstvoorkant af. Tegelijk stond daar een geloofwaardig alternatief mét tv-uithaal en herkenbare boodschap klaar: Karremans. Zonder eigen merk win je niet zóveel voorkeur. Zonder scepsis over de lijsttrekker ook niet. De voorkeursberg van Karremans is dus het snijpunt van persoonlijk momentum en partijtwijfel.

Wie de komende jaren liberalen wil binden, moet minder vertrouwen op het automatisme dat kiezers de lijsttrekker volgen en meer op persoonlijk leiderschap op de vakinhoud. Karremans liet zien dat een duidelijke toon en zichtbaarheid loont. Of de VVD dat ziet als compliment voor hem, of als waarschuwing voor de top dát is nu de interne vraag.