Lale Gül opent keihard de aanval op Arjen Lubach: 'Vrijheid is dood en begraven'

Even voorstellen: Arjen Lubach, de man die jarenlang de spot dreef met alles en iedereen op tv, en die zichzelf graag neerzet als de scherpste satiricus van Nederland. Tegenover hem staat Lale Gül, schrijfster van het spraakmakende boek Ik ga leven. Ze groeide op in een streng islamitisch gezin, maar schopte alle heilige huisjes omver en keerde de islam resoluut de rug toe. Sindsdien zegt ze waar het op staat.

En nu heeft ze haar vizier gericht op Lubach. In een EO-interview liet hij weten dat hij bewust geen grappen over de islam maakt. Niet omdat het onderwerp niet grappig zou zijn, maar omdat hij simpelweg bang is voor de consequenties.

Tijdens een uitzending van de nieuwe talkshow RTLTonight gaat Lale er snoeihard in. Ze fileert Lubach en haalt hem door de gehaktmolen. Daarbij legt zij hem de volgende woorden in de mond: 'het christendom is tandenloos geworden, daar heb ik niks meer van te vrezen. Maar de islam wordt groter, vocaler, oprukkender en onderdrukkender naar andere groepen toe. En tóch ga ik daar nooit grapjes over maken.'

Waarom niet? Lubach gaf het zelf toe: “Niet omdat ik dat irrelevant vind of ik daar geen leuke grapjes over kan verzinnen. Maar puur vanwege angst. Ik heb geen zin in zware beveiliging, in bedreigingen… of dat mijn redactie zich onveilig voelt. Ik heb geen zin om te eindigen als Theo van Gogh.”

Dat is voor Lale hét bewijs dat Lubach zichzelf verraadt: 'Als je goed luistert, zegt hij dus eigenlijk dat hij zijn beroep niet serieus neemt. Want een beetje satiricus – dat heb ik altijd geleerd – die zegt: ik ben geen hofnar. Ik ga niet alleen maar veilige grapjes maken over ongevaarlijke onderwerpen. Nee, ik daag de macht uit. Ik ben een kanarie in de kolenmijn. Dat is mijn raison d’être als satiricus.'

Ze sluit af met een mokerslag: “Hij zegt eigenlijk dat de vrijheid van expressie voor kunstenaars in Nederland dood en begraven is.”

De uithaal van Lale Gül ging als een lopend vuurtje over sociale media. De één vond haar woorden pijnlijk raak: eindelijk iemand die hardop zegt dat onze zelfbenoemde satiricus gewoon bang is geworden. De ander nam het juist op voor Lubach: logisch toch, dat je geen zin hebt om elke dag met een bodyguard boodschappen te doen?

Maar of je nu aan de kant van Lale staat of die van Arjen: het punt dat ze aansnijdt is actueler dan ooit. Wat is satire nog waard, als de maker van één van de meest bekeken maatschappijkritische programma's toegeeft dat hij belangrijke thema’s mijdt uit angst?