Peilingen zorgen voor twijfels bij Wilfred Genee: gaat hij VVD toch nog een kans geven?

In het circuit gonst het om drie namen: Rob Jetten (D66), Dilan Yeşilgöz (VVD) en Joost Eerdmans (JA21). Het probleem? Ze hebben alle drie een valide claim. D66 is traditioneel een debatpartij die graag de inhoud opzoekt, de VVD is jarenlang regeringspartij geweest en JA21 staat in een veld waar het rechtse blok met meerdere spelers om aandacht knokt. Kortom: wie je ook uitnodigt, iemand voelt zich gepasseerd.

Gelukkig staat Wilfred er niet alleen voor. Raymond Mens en Thomas van Groningen schuiven als vaste sparringpartners aan om mee te denken over de logica achter de laatste uitnodiging. Gaan we voor regeringsrelevantie (VVD), voor huidige peilingpositie (nek-aan-nek tussen partijen), of voor politieke spreiding met een duidelijk rechtse stem (JA21)? Het antwoord blijft glibberig: eigenlijk wil je ze alle drie.

Je hoort Genee hardop wikken en wegen. Enerzijds wil hij het gewicht van de VVD niet negeren: jarenlang bestuurservaring en dus “logisch” aan tafel. Anderzijds voelt hij het argument: als je puur kijkt naar momentum en peilingkracht, moeten de sterkste partijen zitten waar de camera’s draaien. Alleen… peilingen zijn geen stemmen. Een paar duizend kiezers extra of minder en het beeld is morgen weer anders. Die nek-aan-nek-race maakt elk criterium discutabel.

Er zijn grofweg drie routes waar Wilfred tussen laveert: institutioneel: beloon wie aantoonbaar regeerde (VVD), ervaring telt, snapshot: nodig de hoogste in de peilingen uit, transparant, maar gevoelig voor toeval, pluraliteit: kies voor maximale breedte op de as (bijv. een uitgesproken rechtse tegenstem met JA21), journalistiek spannend, politiek controversieel. Iedere route heeft voor- én nadelen. Wat werkt in de tv-studio, kan in de kijkershuiskamer juist als scheef voelen. En andersom.

Wie Wilfred al langer volgt, weet: hij houdt van frictie met spelregels. Als presentator (tv, radio) bouwde hij een reputatie op als strakke spelleider met gevoel voor show, maar altijd met het oog op sportieve fair play. Dat verklaart zijn aarzeling hier: een debat moet representatief aanvoelen én knetteren. Een verkeerde keuze straft het publiek meteen af, of, nog erger, de politiek gebruikt het tegen de zender.

Wat het ook wordt, het verhaal bij de keuze is cruciaal. Kiest SBS/Verdag Inside voor de VVD? Leg uit dat regeringsverleden en relevantie leidend waren. Gaat de laatste stoel naar D66? Zet dan peilingpositie en inhoudelijke confrontatie centraal. Valt de keuze op JA21? Argumenteer politieke breedte en het belang van een duidelijke rechterflank in het debat. Zonder dat verhaal voelt het willekeurig, met dat verhaal snapt de kijker de spelregels.

Wilfred Genee kijkt naar een peilingenfoto die elk uur kan verschuiven en moet tóch vandaag of morgen beslissen. Zijn neiging om de VVD het voordeel van de twijfel te geven is begrijpelijk; zijn reflex om de sterksten aan tafel te willen evenzeer. Wat er ook gebeurt: één partij zal morren. Dat is het lot van de laatste stoel in een verkiezingsjaar vol nek-aan-nek.